Spiegel voor een overheid

In onze algemene beschouwing noemden we een onderzoek waaruit zou blijken dat het vertrouwen in politici minder zou zijn dan dat in autoverkopers. Hoewel dit waarschijnlijk slaat op de landelijke politiek gaat er wel een signaal vanuit. In ieder geval zullen bestuurders en politici zich bewust moeten zijn van de noodzaak duidelijk te maken waar men voor staat, welke keuzen men doet, en integer en transparant zijn.

We verbonden daaraan een paar citaten uit de bijbelse psalm 72. Het was een andere tijd, maar de beelden ervan mogen ons als ideaal aanspreken. Een gebed voor de overheid van die tijd. Dat hij het het volk rechtvaardig mag besturen, recht moge doen aan de zwakken, redding bieden aan de armen. En dat hij moge zijn als de regen die valt op kale akkers, als buien die de aarde doordrenken. Dat hij bevrijdt wie arm is en om hulp roept, en zich ontfermt over weerlozen. En dat er overvloed van koren moge zijn, dat er vanuit zijn stad voorspoed zal ontluiken als jong groen op aarde. Prachtige en inspirerende beelden. 

Algemeen beeld bij het jaarverslag

Gelukkig zijn de idealen waarvan deze psalm spreekt in algemene zin herkenbaar in onze samenleving, zelfs in het Jaarverslag. Er is vrede, rechtvaardigheid, hulp voor zwakken, er is voedsel. Hoewel gezondheid een kwetsbaar bezit is, waarbij we ook stil stonden in de vergadering vanwege een ernstige aandoening waarmee een van de collega-raadsleden te maken heeft. We leven algemeen gesproken nog steeds in een bevoorrechte positie, iets om bij dit alles in het oog te houden, en er dankbaar voor te zijn. 

Ons openbaar bestuur mocht daaraan bijdragen. Weer is er veel werk verzet, weer is er veel bereikt. We spreken daarover onze waardering en erkentelijkheid uit, naar het college, de staf, de ambtenaren. We bedankten de collega-fracties voor het goede klimaat van samen werken. Maar we kunnen niet achterover leunen: status quo is geen optie in een dynamisch bestuur en idem samenleving.

Het verslag zelf ziet er goed uit, groeit ook in de mate van concreetheid. Het college krijgt meer greep op de planning. Een actievere geest proeven we ook in het jaarverslag, dat immers altijd bij kennisneming al weer gedateerd is.

Bestuurlijke context

We hebben het afgelopen jaar meer dan ooit gesproken over de positie van Oldebroek als relatief kleine gemeente, onder het geweld van rijks- en provinciale druk en bemoeienis, gedwongen regionalisering en samenwerking, dalende  bevolking, krimpende budgetten, enz. We hebben een bestuurskrachtmeting uitgevoerd. We spraken over  ambities: waar worden deze begrensd, en wat is hierbij een goede koers? Het is goed dit denkkader ook voor ogen te houden bij het wegen en evalueren van het gevoerde beleid zoals het Jaarverslag daar rekenschap over geeft. Bestuurskracht en ambities versus financieel perspectief, dat is naar de mening van onze fractie voor de toekomst het grote spanningsveld.

Economie en milieu.

Continuïteit in bedrijvigheid, maar ook duurzaamheid bepleiten we speciaal als het gaat om het bedrijventerrein bij Hattemerbroek. We zijn erg blij met de inspanningen die er gedaan worden op het vlak van biobased economy maar hopen toch dat er nu ook eens concrete voorstellen komen. Op dit vlak zijn er veel provinciale en Europese subsidie gelden beschikbaar. We verbinden dat ook aan het Klimaatactieplan Noord – Veluwe: regionale afspraken om samen te werken aan mondiale afspraken omtrent klimaatdoelstellingen. Dat sluit prima aan bij de biobased economy. We vroegen het college of er op dit specialistische terrein in regionaal verband niet een projectleider kan worden benoemd; in zijn antwoord gaf wethouder Gerrit Jan Veldhoen aan dat dit inmiddels al is gebeurd. Dat lijkt ons goed.

Beheer leefomgeving

In 2006 hebben we als raad een heel mooi plan aangenomen en daar ook gelden voor beschikbaar gesteld: het Landschap Ontwikkelings Plan (LOP) . Door te weinig ambtelijke capaciteit is dit nog niet in uitvoering gekomen. Er zal in de komende jaren worden geprobeerd om in samenwerking met ’t Groentje hier een invulling aan te geven. We zijn blij met die toezegging. Maar we gaven ook de suggestie mee om eens  bij onze buren in Elburg te kijken waar er een creatief project gaande is. Op onze vraag aan het college of het de subsidies van rijk-provincie-Europa benut antwoordde wethouder Veldhoen dat dit wel geprobeerd wordt, maar dat het dan vaak om co-financiering gaat; dan moet je er dus zelf ook (veel) geld in steken.

Ruimte en wonen

De voortgang in de diverse plannen noemden we zorgelijk. We kennen de problemen met de projectontwikkelaars en de totstandkoming van bestemmingsplannen. De zorg om de economische ontwikkelingen maakt het er niet makkelijker op. We riepen het college op om blijvend naar oplossingen te zoeken om woningbouw te plegen.  Dit is het fundament van de leefbaarheid binnen de kernen.

Speciaal wezen we op het belang van het bouwen van voldoende woningen onder de grens van € 170.000,= en woningen geschikt voor ouderen. Het blijkt iedere keer weer dat er voldoende plannen gemaakt worden maar dat bij de realisatie het steeds tegenvalt hoeveel er dan werkelijk gebouwd worden. Ook nu zijn er weer voldoende plannen. We stelden daarover een aantal vragen, bijvoorbeeld of er niet minder duurdere woningen zouden kunnen worden gebouwd ten gunste van starters- en seniorenwoningen. Wethouder Jan Klein gaf in een eerste reactie aan de frustratie te delen; maar dit is naar zijn mening voor een belangrijk deel te wijten aan het feit dat er anderen zijn waar we afhankelijk van zijn, en waarop we geen invloed hebben. Hij wilde deze vragen verder liever breder in commissieverband beantwoorden, en dat werd door de raad geaccepteerd. 

Samenleving

We willen het Centrum voor Jeugd en Gezin zo laagdrempelig mogelijk. Het is goed dat het dit jaar echt van start gaat, maar meer  tussentijdse informatie hierover zou wel goed zijn, want als gemeenteraad willen we immers graag accenten kunnen geven. Wethouder Andre Maat zegde dit meteen toe.

We gaven aan hoe belangrijk onderwijs is voor de ontwikkeling van het kind. Zo hebben zij meer kans op een goede plaats in de maatschappij later. We noemde het feit dat uit de financiële analyse naar voren komt dat wij minder geld aan educatie uitgeven dan er binnenkomt via het gemeentefonds. Dat is ook minder dan de omliggende plaatsen. Is dat toevallig – zo vroegen we - of bewust beleid? Wethouder Maat liet in tweede termijn blijken dat dit inderdaad bewust beleid was.  

We vroegen nogmaals naar de stand van zaken rond de zogenoemde zuipketen: wat gaat het college doen zodat wat eenmaal krachtig is begonnen ons niet door de vingers glipt? Wethouder Maat gaf aan dat dit naar vermogen wordt bewaakt.

Omgaan met kritiek

In het begin van onze beschouwing hadden we waardering uitgesproken voor het vele werk dat is verzet. We waren dan ook nogal verbaasd over de verontwaardigde reactie van wethouder Maat toen we stelden dat er bij een aantal samenlevingsvraagstuken toch trage voorgang wordt geboekt, en dat de gang van notities naar de raad soms zo lang (‘stroperig’) is. Er blijft veel liggen, zelfs wettelijke verplichtingen lijken niet altijd nageleefd te kunnen worden. Terwijl er nog veel nieuwe claims / onvoorziene uitgaven zijn te verwachten (dorpshuizen, muziekverenigingen, hippische sport, WMO, zwembad, huisvesting scholen etc.) Dus vroegen we of het college ons gerust kon stellen dat bij deze zaken er grote druk op de ketel blijft. De wethouder was het hier niet mee eens en reageerde als door een wesp gestoken, alsof wij beschuldigingen uitten over ambtenaren of afdelingen. Uit dit en enkele andere momenten valt af te leiden dat er soms zomaar lange tenen binnen het college zijn als de raad (al te) kritisch is. Een wethouder hoeft niet alles van een raad te accepteren, maar zal dan met argumenten moeten aangeven waar de vragensteller de mist in gaat, en niet langs de vraag heen gaan. Dat is niet goed voor een gezond dualisme. We zullen hier extra op letten.

Het financiële kader / de Jaarrekening

Het saldo op de jaarrekening is  belangrijk hoger dan in de laatste bestuursrapportage is vermeld. In de toelichting op de programmarekeningen worden de verschillen nader toegelicht. Ook de audit-commissie heeft gerapporteerd, dat er een groot aantal verschillen niet tijdig zijn gesignaleerd en dat er dus in feite onrechtmatig geld is uitgegeven. We vroegen welke maatregelen het college denkt te nemen om dit zo veel mogelijk te voorkomen. Wethouder Veldhoen gaf aan dit zelf ook te betreuren. Maar hij zet er druk op dit tegen te gaan. 

Het is verheugend, dat er een positief saldo is bereikt, maar wanneer we de uitkomst aan een nadere analyse onderwerpen, moeten we helaas constateren, dat de structurele nadelen de structurele voordelen overstijgen. Op onze vraag hoe het college denkt de genoemde structurele nadelen te kunnen ombuigen antwoordde  wethouder Veldhoen dat hij hiernaar gaat kijken, en dat het in de begroting voor 2010 terugkomt.

Gelet op de economische omstandigheden stelden we het niet verstandig te vinden om nieuwe investeringen ten laste te brengen van toekomstige winstnemingen, mede omdat we bepaalde risico’s kunnen lopen op het bedrijventerrein H2O.

Onze fractie kon ermee instemmen om het rekeningssaldo te bestemmen zoals het college dat voorstelde. Daarbij vroegen we het bedrag van € 598.000 zo spoedig mogelijk te besteden voor de woningbouw voor starters, en om moeilijke bestemmingsplannen vlot te trekken.

Tot slot

Overall zijn we redelijk tevreden met wat er in het Jaarverslag staat. Er is veel gedaan, er is naar vermogen vertaald wat er in de Raad leeft. Tegelijkertijd is er nog veel te doen in een niet al te vrolijk financieel perspectief. We wensten het college toe dat het in het laatste jaar van zijn politiek bestaan in deze samenstelling wordt gegeven niet nerveus wordt bij het besef van naderende verkiezingen (zijn we ook niet van plan, repliceerde de wethouder, maar ook deze slotperiode een betrouwbare en stabiele overheid te blijven. Onder Gods onmisbare zegen, die we allen in de vergadering toewensten.

Ton van Leijen