De rapporten van ‘onze’ Rekenkamercommissie leggen als regel geen opzienbarende fouten bloot, en dat is een compliment voor college en organisatie. Maar ze bevatten vrijwel altijd leerpunten voor hoe het beter kan. De Commissie doet onderzoek naar doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het gevoerde beleid en bestuur. Dat gebeurt meestal achteraf. Een hele aardige maar ook ingrijpende vraag was daarom hoe de raad het zou vinden als de Commissie ook toekomstgericht onderzoek zou verrichten. Onze fractie heeft daar uitgesproken positief op gereageerd. De PvdA plaatste een kritische waarschuwing bij een dergelijke rolwijziging, de VVD koos er niet voor, de SGP wel. 

Als voorstander noemden we in dit verband meteen ook een zwaarwegend onderwerp voor een toekomstgericht onderzoek, namelijk: intergemeentelijke samenwerking. We hebben daar goede redenen voor. Onze fractie beschouwt zichzelf vrijmoedig in de kopgroep van voorstanders van deze samenwerking. Wie ons optreden en onze website volgt kan dat zelf constateren. Er zijn heel veel goede redenen om die samenwerking te zoeken. We pleiten er al jaren voor, en het krijgt ook vorm. Tegelijkertijd wordt het bestuurlijke landschap er wel ingewikkelder door. En dan is het zaak dat je als raad niet alleen helder hebt wie waar en wanneer aan de touwtjes trekt (zeg maar: transparantie en democratische controle), maar ook dat je voor de burgers helder kunt maken en houden wat er gebeurt. Samenwerking kies je met een doel. En een Rekenkamer kan bij het genoemde toekomstgerichte onderzoek de vinger aan de pols houden: brengt die samenwerking ook  wat we wilden, wat we bij de start ervan verwachtten?     

Op onze vragen over hoe de Commissie zich zelf deze rol voorstelt gaven de heren Bonhof en Banken van de Commissie aan dat het een soort ‘vinger-aan-de-pols’-onderzoek is. Kernvraag is dan: voldoet het proces van samenwerking aan de vooraf gestelde eisen en uitgangspunten? In die zin is het dus meer een vorm van feed-back geven (b.v. “wat er nu gebeurt wijkt af van wat u in het begin wilde”). Het is dus zeker geen advisering door de Commissie - dat zou immers buiten zijn rol komen – maar meer een gewetensfunctie. Portefeuillehouder burgemeester Hoogendoorn gaf terecht aan dat je dan als raad vooraf wel heel helder moet definiëren waarop de rol van de Commissie zich richt bij dit onderwerp. Ook de VVD had al eerder geconcludeerd dat de bruikbaarheid van de commissierapporten sterk afhankelijk is van wat de raad zelf in de opdracht aan vragen meegeeft. Inderdaad: daar zal de raad dus zich zeker op moeten richten als het zover is. Overigens waren alle fracties tevreden met het functioneren van de Commissie en zijn heldere rapporten.

Ton van Leijen