Enige tijd geleden ben ik in het zuiden van Amerika geweest om vrienden te bezoeken die daar tijdelijk woonden. We hebben daar een voormalige rijstplantage bezocht en dat heeft diepe indruk op me gemaakt. De gids was een nazaat van de slaven die op die plantage hebben gewoond en hij vertelde over het leed wat zijn voorouders is aangedaan. Leed wat voor hen tot op de dag van vandaag nog voelbaar is.

In Amerika zien we de afgelopen weken duidelijk worden dat er nog steeds een verschil is in de behandeling van donkere en lichte mensen. Het politiegeweld tegen de zwarte bevolking laat zien hoe diepgeworteld racisme is. In Amerika zijn grote spanningen in de samenleving en is er een president die dit alleen maar lijkt te versterken.

Ook in ons land is er nog steeds veel onbewust maar ook bewust racisme. Mensen met een donkere huidskleur hebben ook in Nederland te maken met allerlei soorten racisme. Zo worden ze veel vaker aangehouden dan blanke Nederlanders, horen ze vaak kwetsende en neerbuigende opmerkingen en worden ze veel vaker niet uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek. Dit filmpje laat twee Nederlanders aan het woord over wat zij zelf hebben meegemaakt. Dat is om stil van te worden en voor mij niet in te voelen welke impact dat voor deze mensen heeft. De enorme opkomst bij de demonstraties van de afgelopen weken in Nederland (hoe onverstandig het ook is dat er geen 1,5 meter afstand werd gehouden) laten zien hoe dit voor heel veel mensen enorm leeft.

In de politiek vind ik dat we pal moeten staan voor mensenrechten. Elke mens is gelijkwaardig en moet gelijk behandeld worden. We moeten mensen met een andere huidskleur, joden en andere minderheden beschermen en ervoor zorgen dat het racisme in onze cultuur bestreden wordt. Het opkomen voor mensen die het moeilijk hebben is voor mij één van de drijfveren om politiek actief te zijn.

Volgens mij helpen 3 manieren van kijken om racisme te bestrijden. Allereerst moeten we niet wegkijken als er racisme is. De toespraak van de koning met dodenherdenking raakte me. Hij zei: “Sobibor begon in het Vondelpark. Met een bordje: ‘Voor Joden verboden’, Het minste wat we kunnen doen is: niet wegkijken. Niet goedpraten. Niet uitwissen. Niet apart zetten. Niet ‘normaal’ maken wat niet normaal is.” Wij moeten niet wegkijken bij racistische uitingen maar mensen daarop aanspreken.

Daarnaast is het ook belangrijk om in de spiegel kijken. Wanneer en waar heb ik zelf (on)bewust vooroordelen? Ben ik bereid om mijn eigen houding, mijn taal onder de loep te nemen en kritisch te kijken wat mijn woorden betekenen voor anderen? Vaak is racisme onbewust en om dat uit te bannen moeten we ook nadenken hoe onze woorden en daden binnenkomen bij anderen.  

Ten slotte kijk ik ook omhoog. We mochten Pinksteren vieren, het feest van de uitstorting van de Heilige Geest. En de geest die uitgestort is spreekt alle talen. In het koninkrijk van God maakt het niet uit wat je huidskleur of wat je afkomst is. Ik hoop en bid dat we daar nu al iets van mogen laten zien aan de mensen om ons heen. We moeten met de ogen van Jezus naar onze medemensen kijken en dan zien we ze zoals ze zijn: waardevolle mensen en belangrijk voor God.

Henri Wijnne