Hoe het was

De rijksoverheid geeft gemeenten sinds lange tijd een normbedrag voor de lokale omroep. Dat bedrag is niet geoormerkt, dus onze gemeente is niet verplicht om het door te sluizen naar de Loco. Een lokale omroep in de regio die zich daarover onlangs over beklaagde bij een bezwaarcommissie kreeg nul op het rekest. Wij willen als fractie echter al jaren dat het geld wel terecht komt waar het voor bedoeld is. Ook de PvdA huldigt dat standpunt. We vragen altijd van verenigingen die subsidie ontvangen (op basis van de Algemene Subsidie Verordening) om enig inzicht te geven in hun financiële huishouding. Dat is om te kunnen afwegen wat de verenigingen zelf doen om via contributies, acties e.d. inkomsten te verwerven. Dat lijkt ons heel redelijk als je als overheid geld geeft. Loco wilde dat al die jaren om principiële redenen niet. Zij vonden dat zij die plicht niet hadden. En zo ontstond er een patstelling: een meerderheid binnen de raad wilde Loco onder voorwaarden aan het geld helpen, maar Loco accepteerde die voorwaarden niet. 

Nieuwe regels  

1. Per januari 2010 zijn de landelijke regels iets veranderd. We volgen nu de bepalingen van de Mediawet, de richtlijnen van het Commissariaat voor de media, en de voorlichting van het Olon (=Organisatie van lokale omroepen in Nederland). De gemeente heeft bij subsidiering van lokale media een zorgplicht. Dat komt erop neer dat de gemeente ervoor zorgt dat het ‘representatieve orgaan’, dat is het orgaan dat de programma’s samenstelt, de verschillende geledingen onder de bevolking vertegenwoordigt. Dat orgaan moet dus idealiter zijn samengesteld uit mensen die voldoende een afspiegeling zijn van b.v. culturele verenigingen, de sportwereld, de kerken, maatschappelijke organisaties e.d. Op die manier wordt de boodschap van het medium in het programma ook voldoende gevarieerd en gekleurd, is er draagvlak, en aandacht voor allerlei bevolkingsgroepen. Want het aanbod moet de terreinen  informatie, cultuur, educatie en verstrooiing dekken.   

Het Commissariaat kan een gemeente positief adviseren over die representativiteit.Het commissariaat noemt ook een aantal voorwaarden:

• De desbetreffende kosten mogen niet op een ander wijze zijn gedekt (!)
• De bekostiging dient zodanig te zijn dat op lokaal niveau in een toereikend media-aanbod kan worden voorzien
• Er moet zodanig bekostigd worden dat in de continuïteit van bekostiging kan worden voorzien.

Overigens gaat het als uitgangspunt om een bedrag van 1,30 euro per woonruimte, zoals de Tweede Kamer heeft aangegeven. Als de gemeenteraad weigert het met de zorgplicht (zie hiervoor) genoemde bedrag te begroten kan het Commissariaat zich wenden tot Gedeputeerde Staten. Het commissariaat heeft niet de bevoegdheid om een gemeentebestuur sancties op te leggen.

Onafhankelijkheid

De bekostiging door het gemeentebestuur mag nooit reden zijn voor het stellen van voorwaarden of het opleggen van verplichtingen die de programmatische onafhankelijkheid van de omroep schaden. In gewoon Nederlands: de gemeente mag zich niet met de inhoud van de programma’s bemoeien. Ook mag de gemeente bijvoorbeeld de Loco niet gebruiken als verlengstuk van de eigen communicatiestrategie, of eisen dat de gemeente als subsidieverlener wordt genoemd in de programma’s die worden uitgezonden.

Nieuwe afwegingen: een tussenstap

Er was voor ons – gelet op het voorgaande - reden om de vergelijking met de subsidiëring van andere verenigingen los te laten; Loco viel  immers niet onder de Algemene Subsidie Verordening. Dit laatste gaat niet meer op: in de nieuwe situatie moet de lokale omroep inzciht geven in haar jaarverslag en begroting. Ons probleem blijft daarnaast: we hebben nog geen dekking voor het tekort dat dan ontstaat. Bij de begrotingsbehandeling bleek er opnieuw een meerderheid te zijn om ervoor te zorgen dat het bedrag eindelijk bij Loco terecht komt. Naast ChristenUnie en PvdA hoort nu ook ABO bij de voorstanders. Een ABO-motie gaf geen dekking aan. Ook onze fractie kon zoals gezegd nog geen dekking aangeven. Om de patstelling te doorbreken hebben we daarom in onze motie een andere weg gekozen. We verzochten het college om binnen de eigen programma-onderdelen te kijken of er communicatie-aspecten e.d. zijn waarin de Loco betrokken zou kunnen worden. Op basis daarvan moet er dan een dialoog met Loco volgen om te bezien of men elkaar kan vinden. Onze motie werd met 9 tegen 8 stemmen aangenomen (waarbij de PvdA zeer correct niet meestemde omdat deze beide leden als vrijwilliger voor Loco werken).  

Balans

Komt de bekostiging nu dichterbij? Uit het bovenstaande blijkt dat de gemeente geen voorwaarden mag stellen aan de inhoudelijke programma’s en evenmin de Loco mag gebruiken als een verlengstuk van de eigen communicatie. Daarmee moet rekening worden gehouden bij de uitvoering van onze motie. Ook daarom is het goed dat de beide partijen samen bezien hoe met inachtneming van deze regels er toch een constructieve vorm van samenwerking kan komen. Blijft ook staan dat het college naar de richtlijn van het Commissariaat wel aan Loco mag vragen om aan te tonen dat de bekostiging niet wordt gebruikt voor zaken waarvoor op andere wijze dekking bestaat. Loco heeft inderdaad inkomsten uit andere bron, maar geeft aan dat die minder zekerheid geven (een adverteerder bijvoorbeeld kan zo maar besluiten te stoppen met adverteren, en de organisatie moet dan wel door kunnen draaien).

Samenvatting

1. De gemeenteraad moet zich positief uitspreken over de representativiteit
2. De zaken waarvoor subsidie wordt gevraagd moeten niet op andere wijze zijn gedekt
3. Bij subsidiëring moet sprake zijn van continuïteit
4. De hoogte van de subsidie is in principe vrij te bepalen door de gemeente.
5. De gemeente mag aan subsidiëring geen oneigenlijke voorwaarden verbinden die de onafhankelijkheid van de programma’s schaden.

Tot slot

Het is een vrij technisch verhaal, maar het is niet anders. Mochten deskundige lezers essentiële aspecten missen: laat het ons weten. Onze conclusie is: we zijn er nog niet, maar we hebben met de motie het proces wel een nieuwe injectie gegeven.

Ton van Leijen