Raadsleden worden gekozen door en uit de bevolking. Het zijn dus volksvertegenwoordigers. Gewone mensen met twee voeten in de samenleving. Dat willen we immers graag: mensen die vertrouwd zijn met de eigen kern en omgeving. We juichen het toe als zij – net als iedere burger – zich waar mogelijk ook maatschappelijk inzetten. In het culturele leven, misschien door een bestuursfunctie van een vereniging, deel te neem aan een sportclub, enzovoorts. Dat is goed, want op die manier weten zij ook wat er leeft in de straat, in hun gemeente. 

Een raadslid legt de eed of belofte af dat zij hij of zij zich zal inzetten voor die samenleving. Er is sprake van onafhankelijkheid. In jargon heet dat ‘zonder last of ruggespraak’: zij mogen als raadslid zich niet laten betalen voor bepaalde beïnvloeding, bevoordeling en dergelijke. Zij mogen in de raad bijvoorbeeld niet stemmen als een onderwerp in hun persoonlijke belang is. Daar ligt dus een grens. Bekend is een voorbeeld uit het land waarin een raadslid bij een bestemmingsplan zich sterk maakte in het kader van bedrijfsvestiging waar hij zelf een direct belang bij had. Dat keurde de rechter af. Er mag geen sprake zijn van belangenverstrengeling (zo heet dat), en ook niet van de ‘schijn van’ belangenverstrengeling. 

In de raad van afgelopen donderdag kwam een voorstel aan de orde voor aankoop van de Erica Terpstrahal. Een belangrijke impuls voor de binnensport, en het culturele en maatschappeljke leven (zie ons andere bericht daarover). Een bijkomend detail was dat het college zelf in het voorstel ook de grond wilde aankopen, en wat extra voorzieningen, waarbij dan ook nog kunstgras zou komen om het geheel multifunctioneel te maken. Aan het begin van de vergadering werd door de oppositie gesteld dat onze woordvoeder Gijs van den Brink het woord niet zou mogen voeren, omdat hij in het dagelijks leven naast zijn beroep ook voorzitter van WHC is. Let wel: het ging niet om de sport, het ging niet om een zakelijke relatie met WHC, enkel het feit dat hij een bestuursfunctie in de sport heeft was een reden om daar bezwaar tegen te maken. Of daar ook nog de strategie achter lag dat daarmee bij stemming de coalitie geen meerderheid zou hebben laten we maar even in het midden. Gijs heeft de eer aan zichzelf gehouden en gezegd dat hij het woord niet zou voeren, en ook niet mee zou stemmen. Dat respecteerde onze fractie onder grote tegenzin. Wij gaan ervan uit dat als bij juridische toetsing achteraf blijkt dat Gijs zich ten onrechte heeft teruggetrokken als woordvoerder bij dit onderwerp en zich onthouden heeft van stemming dat de oppositie in het openbaar excuses aanbiedt. Op onze beurt zullen wij ruiterlijk ons ongelijk bekennen als wij het bij het verkeerde eind hebben gehad. 

Waken tegen belangenverstrengeling is goed. Maar door dit als oppositie zo op de spits te drijven ga je een grens over. Waarom mochten vervolgens wel raadsleden het woord voeren die zelf een kind hebben op een van de scholen die verzet tegen de plannen aantekenden? En waarom zou een raadslid dat in zijn of haar vrije tijd graag korfbalt niet mee mogen stemmen over de aankoop van de hal die inderdaad ook voor korfbal is te gebruiken? Velen van de raadsleden doen hun boodschappen in het winkelcentrum van (onder andere) Wezep. Mag dat dan niet meer omdat de raad wel eens praat over een nieuw plan voor dat centrum? Mag een raadslid zijn gitaar niet meer laten onderhouden door de firma die een nieuw pand op H2O wil neerzetten? Snoeren we de huisarts in de raad de mond omdat hij relaties heeft in de gezondheidszorg waar de raad ook beleid over vaststelt? Zullen we als raad maar helemaal niet meer beslissen over ozb, omdat we die zelf ook moeten betalen?    

U voelt wel: wij vinden dat hier een grens wordt overschreden. De raad gaat in december apart een avond praten over het onderwerp integriteit. Prima. Maar er is verschil tussen (de schijn van) belangenbehartiging, en verdachtmakingen. In de raad had het er naar onze mening alles van dat het om dat laatste ging. Dat het niet meer ging om belangenverstrengeling, maar om belachelijke verstrengeling. 

De fractie van de ChristenUnie