Burgers als bron van vernieuwing

Die verhouding heeft ze nadrukkelijk bepleit bij de Voorjaarsnota in mei dit jaar. Het is een proces waarin de samenleving in het algemeen meer toetreedt, en de overheid terugtreedt dan wel een andere rol inneemt. Essentieel is dat zij dat samen doen, als in het model van communicerende vaten. Dat proces laat soms rimpelingen zien, waarvan je moet leren. ‘Burgers zijn de belangrijkste bron van vernieuwing’ is een stelling van een hoogleraar. In Oldebroek wordt burgers steeds meer gevraagd hoe zij het zelf idealiter zouden willen hebben, en hoe dat bereikt kan worden. Maar zij verwachten wel dat de overheid duidelijk mee verantwoordelijkheid neemt voor het samen bepalen van de grens. Want niet alles kan op de schouders van burgers worden gelegd. Het maakt nogal verschil of je samen het plantsoentje in de straat een keer schoffelt, of een chronisch zieke buurman zorg verleent. 

Ruimte en duidelijkheid

Burgers die klaarstaan verantwoordelijkheid te nemen voor hun leefomgeving willen dus kunnen overzien of dit hun draagkracht (risico’s, aansprakelijkheid, financieel, continuïteit enz.) niet te boven gaat. Ze hebben meer dan gelijk: die duidelijkheid moet de overheid hen ook bieden. Wat niet verantwoord kan worden overgenomen door burgers moet bij de overheid blijven liggen. Als burgers met hetzelfde budget als ambtenaren iets even goed of beter kunnen doen moet die ruimte er zijn. Aan de andere kant moeten we bewaken dat de overheid de samenleving niet overvraagt: burgers doen al erg veel, en je moet niet met de ene hand iets willen opbouwen als je  met de andere hand iets afbreekt. Dat vraagt balans. Het gaat vaak om zaken waartoe de samenleving niet verplicht is. Tegelijk zullen burgers moeten beseffen dat het risico van verloedering of verlies van voorzieningen ontstaat als men zelf niet aanpakt wat de overheid noodgedwongen niet meer doet.  

Nieuwe werkwijze

De nieuwe verhouding vraagt veel communicatieve vaardigheden van ambtenaren en collegeleden. Maar het heeft ook effect voor de raadsleden, die idealiter minder in vergaderruimten, en meer op straat moeten worden aangetroffen. De fractie geeft enkele landelijke voorbeelden van anders werken, zoals geen nota’s meer schrijven of op een raadhuis werken, maar beleid juist aan keukentafels ontwikkelen. Ze vraagt het college of dergelijke dingen in Oldebroek toepasbaar zijn.

Gedurfde experimenten of een onorthodoxe aanpak kunnen soms een grote stap vooruit opleveren. Uiteraard moet dit binnen de context van de eigen situatie worden afgewogen. 

Speelveldjes c.a.

In het kader van ‘Oldebroek voor Mekaar’ is onder andere de overdracht van de speelterreinen aan de samenleving een opvallend onderwerp. Er is een uitvoeringsplan, en daarover wordt intensief met wijken en groepen van bewoners gediscussieerd. Hier en daar ontstaan al concrete initiatieven. Er is een werkgroep die de plannen verder uitwerkt. Werkenderwijs wordt er ervaring opgedaan, en dat kan per kern of wijk verschillen. De dialoog met de buurten moet helder maken wat er kan, en waar de begrenzing ligt. Het project verkeert dus in de fase van sonderen, dialoog, samenwerking, vormgeving. De fractie vraagt het college de vorderingen en ervaringen tot nu toe te schetsen: tot welke lessen het leidt, of de uitgangspunten bijstelling verdienen enz.  

Ton van Leijen en Engbert Jan Ruitenberg