We spraken met de heer ir. Peter Poortinga, CEO van de groep. De 13 vestigingen van de groep liggen verspreid over Europa. Verrassend te horen dat vanuit overheid en samenleving in onze gemeente er eigenlijk weinig reacties zijn op het bestaan van de onderneming. Toen in 2006 de slachterij stopte ging dat vrijwel geruisloos. Misschien – opperden we – is de oude naam Friki zo ingeburgerd dat het als een vanzelfsprekend iets werkt. Niettemin werken er in Wezep 300 mensen in vaste dienst, en nog eens tussen de 150 en ruim 200 op vast contract voor de weekenden. Ook is er personeel uit midden- en Oost-Europese landen.  Dit personeel wordt geselecteerd en geplaatst bij Plukon door uitzendbureaus.

Zuiverheid en hygiëne spelen een enorm belangrijke rol. Dat begint al bij de plaats van de fokkerijen: niet in gebieden waarin er contact kan zijn tussen watervogels en landpluimvee. Er is terecht grote waakzaamheid voor uitbraak van vogelziekten.  Dat is dan ook de reden waarom er op de Veluwe meest legkippen worden gefokt; de kippen voor de vleesverwerking worden echter vooral betrokken van bedrijven uit noordoostelijker en zuidelijker streken, waaronder België. 

In Wezep lopen er jaarlijks 10 miljoen verse maaltijden van de band. In Europa is het bedrijf marktleider in de verkoop van kipproducten. Ruim de helft van de omzet betreft levering aan retail en grote ondernemingen, waaronder Albert Heijn en McDonalds. We spraken over duurzaamheid, diervriendelijkheid en biologisch ondernemen. Dit laatste vindt plaats, zij het dat dit ‘meebuigt’ met de vraag van de klant. Bij Plukon leerden wij echter dat biologisch produceren duidelijk ook keerzijden heeft. Een ‘biologische’  kip leeft langer, heeft meer leefruimte nodig, maar verbruikt ook veel meer CO2. We brachten het begrip ‘kiloknaller’ ter sprake; verhelderend en in zekere zin confronterend voor ons was de uitleg door de heer Poortinga: door een ander proces worden de kosten laag gehouden en daardoor kan ook het vlees voor een lager prijs verkocht worden. 

Kip staat centraal, maar dat product is wel heel breed. De heer Jannes Wolf, productiemanager leidde ons rond en gaf ons uitleg. In de fabriek heerst een strak regime van hygiënemaatregelen, zoals lichaamsbedekkende kleding, laarzen, mondkapjes, handen wassen en desinfecterende middelen. Behalve gewoon filevlees zijn er de boutjes en vleugeltjes, de kipkroketten, gekruide en gemarineerde producten enz. Maar ook een zeer brede variatie aan kant-en-klaar-maaltijden. Verse groente wordt ’s nachts aangevoerd en voorbereid, zodat ’s morgens vroeg de ploegen deze kunnen gebruiken voor de samenstelling van allerlei maaltijden. De ultraversproducten worden via een strak proces binnen een dag gebracht bij het distributiecentrum. Afhankelijk van het product is er dan een uiterste verkoopdatum gesteld. De processen zijn volautomatisch en computergestuurd. Met behulp van barcodes e.d. lezen bijvoorbeeld de etiketteermachines per pakket het gewicht en bepalen annex de houdbaarheidsdatum die op het boven- of onderetiket worden vermeld. De hoogwaardige machines maken het mogelijk ook maaltijden met vis te verwerken (zoals tonijn uit Ecuador), en minder frequent ook met b.v. rundvlees.   

Niettemin is er veel handwerk: grote ploegen mensen zetten zich in aan de lopende banden en de aan- en afvoervoerlijnen. Vooral in de weekeinden is er veel belangstelling van scholieren. Hiervoor kent Plukon een speciale arbeidsovereenkomst. Ook vergen de moderne productieprocessen gerichte begeleiding van het personeel. Het bedrijf verzorgt interne opleidingen, wat afstemming vergt met onderwijsinstellingen vanwege de mogelijk concurrentie daarmee. Er wordt naar gestreefd mensen met een beperking in te zetten, maar ook drop-outs kunnen een werkplek krijgen. Met inzet van alle partijen is het mogelijk voor deze leerlingen om zelfs diploma’s te halen. In Wezep is behalve de R&D afdeling ook het laboratorium gevestigd en een specialistische IT-afdeling. Het automatiseren van processen vroeg een kanteling van de vaardigheden van het personeel. Niet iedereen kon hierin mee, maar men probeert door jobcarving toch al het personeel een werkplek te bieden. Voor enkele vestigingen, waaronder Wezep  is een bedrijfs-cao samengesteld i.o.m. de vakbonden. De andere vestigingen volgen de branche cao. 

We spraken openhartig over de verhouding met overheid en politiek. Voor het bedrijf zijn goede aanvoerwegen/ontsluitingen van levensbelang. Op dat vlak zijn er nog wel wensen bij het bedrijf.  

Onze conclusie: een zeer informatief werkbezoek, dat ons helpt bij het verder doordenken van de verhouding tussen overheid en bedrijfsleven. 

Henk van Bergeijk – Wim Boer – Ton van Leijen – Liesbeth Vos